Son zamanda bilhassa Batı ülkelerinde alerji olaylarındaki artış dikkat çekiyor. İngiltere'deki çocukların yüzde 7'si; Avustralya'daki çocukların da yüzde 9'unda rastgele bir gıdaya karşı alerji bulunuyor.
Avrupa'da ise yetişkinlerin yüzde 2'sinde gıda alerjisi görülüyor.
Gıda maddelerine yönelik alerji olaylarının neden artış gösterdiğini net olarak söylemek güç olmakla beraber bilim insanları bu rahatsızlıklarla mücadele etmek yeni metotlar geliştirmek emeliyle çalışmalarına hız vermiş vaziyette.
Alerji kapı aralar? Alerji, vücudun bağışıklık sisteminin etrafta bulunan, alerjen veyahut alerjik madde denilen ve zararsız olarak görülen maddelerle mücadele etmesiyle ortaya çıkar.
Bu suçsuz maddeler, bağışıklık sisteminin hedefi haline dönüşür ve bu da alerjik tepkilerin ortaya çıkmasına kapı aralar.
Alerjik tepkinin semptomları arasında ciltte kızarıklık, kaşıntı, kabarma, kusma, ishal, soluk almakta zorlanma ve anaflaktik şok bulunuyor.
Çocuklarda en fazla alerjik tepkiye sebep olan gıdalar şunlar:
Süt
Yumurta
Yer fıstığı
Ağaçta yetişen kabuklu yemiş türleri (ceviz, badem, fıstık, Brezilya cevizi, pekan cevizi)
Susam
Balık
Kabuklu deniz ürünleri
Gıda alerjileri en çok nerelerde görülüyor? Gıda alerjilerinin görülme sıklığı, özellikle endüstrileşmiş toplumlarda olmak üzere son 30 sene içerisinde arttı.
Bu artışın tam büyüklüğü, gıda ve hastanın nerede yaşadığına bağlı olarak değişiyor.
Alerjilerin görülme sıklığındaki yükselişi sadece toplumların farkındalığının artması ve teşhis konma süreçlerinin iyileşmesiyle açıklamak yeterli değil.
Alerjilerin ve gıdalara yönelik hassasiyetin artmasının arkasında etrafsal nedenler olduğu ve bunun Batılı hayat tarzıyla irtibatlı olduğu düşünülüyor.
Yapılan çalışmalar, gelişmekte olan ülkelerde alerji görülme oranlarının düşük olduğunu ortaya koyuyor. Alerjilerin kırsaldan çok şehirde görülme ihtimali daha yüksek.
Bu vaziyete katkı yapan muhtemel nedenler arasında hava kirliliği, beslenme alışkanlıklarının değişmesi ve bağışıklık sisteminin verdiği karşılıkları değiştiren mikroplara daha az maruz kalmak bulunuyor.
Muhacirlerin kendi memleketleri yerine göçtükleri ülkelerde astım ve gıda alerjisi geliştirdiği görülüyor. Bu da etrafsal etkenlerin ehemmiyetini daha da ön tasarıya çıkarıyor.
Kimi muhtemel
izahlar
Dünyada gıda alerjisinin neden arttığına değin net bir izah bulunmuyor.
Ancak bilim dünyasının bununla alakalı kimi kuramları var.
Bunlardan birisi hijyen şartlarının iyileşmesi. Buna bağlı olarak çocuklar artık eskiye mukayese et daha az mikropla karşılaşıyor.
Bağışıklık sistemi, alerjiler karşısında da bilhassa parazit enfeksiyonlarıyla mücadelesindekiyle aynı mekanizmaları kullanıyor. Savaşılan parazitlerin azalmasıyla beraber bağışıklık sistemi de normalde zararsız olması şart olan maddelerle mücadele etmeye başlıyor.
Ortaya atılan bir diğer kuram de, D vitaminin bağışıklık sistemimizin sıhhatli bir karşılık geliştirmesine yardımcı olarak, alerji olma ihtimalini azaltması.
Dünya üzerindeki insanların büyük bir bölümü güneşe daha az maruz kalmak gibi nedenlerden dolayı yeterli miktarlarda D vitamini alamıyor.
Daha yeni geliştirilen "çift alerjene maruz kalma" kuramı de gıda alerjilerinin zamanlama, doz ve maruz kalma türü arasındaki balansa bağlı olarak geliştiğini öne sürüyor.
Buna örnek olarak, bilhassa egzaması olan bebeklerde derinin tahriş olan bölümlerinden alerji antikorlarının gelişmesinin görülmesi gösterilebilir.
Ancak bebeklerin sütten kesildiği dönemlerde tetikleyici gıdalar yemelerinin de bağışıklık sisteminin bakteri ve yabancı maddeleri tolere etmeye hazırlanmasıyla beraber vücudun bunlara sıhhatli cevap vermesine sebep olarak, alerji geliştirilmesini engelleyeceği düşünülüyor.
Londra'da bulunan King's College London Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırma, doğdukları seneden itibaren düzenli olarak yer fıstığı yiyen bebeklerde beş yaşına eriştiklerinde yer fıstığı alerjisinin yüzde 80 azaldığı görüldü.
İnsan tesiri
İngiltere'de son zamanda gıda alerjisine bağlı ölümlerin görülmesi, bu
konuda insan tesirini ve açık, doğru etiketlemenin ehemmiyetini ortaya
koydu.
Şu anda gıda alerjisinin rehabilitasyonu bulunmuyor. Bu da alerjisi olan kişilerin tetikleyici gıdalardan uzak durmasının savunmak için en tesirli metot olduğunu gösteriyor.
Ancak teşhis koyma süreci oldukça sıkıntılı. Gıda alerjini tespit faktörün ana yolu, bir hastanın tıbbi himaye altında şüphelenilen gıdadan kademeli olarak artan miktarlarda tüketmesini sağlamaktan geçiyor.
Bununla beraber bu metot çocuklar için oldukça stresli olabiliyor ve bu da alerjik tepki rizikonunu artırıyor.
Gıda alerjisi için rehabilitasyon metotlarıyla alakalı araştırmalar devam ediyor. Net rehabilitasyonu bulunana kadar alerjiler, kaygı verici ve hem çocukların hem de yetişkinlerin gündelik hayatlarında belirleyici rol oynayan bir öğe olmayı sürdürecek.
Kaynak : https://www.bbc.com/turkce/haberler-46435785
Şu anda gıda alerjisinin rehabilitasyonu bulunmuyor. Bu da alerjisi olan kişilerin tetikleyici gıdalardan uzak durmasının savunmak için en tesirli metot olduğunu gösteriyor.
Ancak teşhis koyma süreci oldukça sıkıntılı. Gıda alerjini tespit faktörün ana yolu, bir hastanın tıbbi himaye altında şüphelenilen gıdadan kademeli olarak artan miktarlarda tüketmesini sağlamaktan geçiyor.
Bununla beraber bu metot çocuklar için oldukça stresli olabiliyor ve bu da alerjik tepki rizikonunu artırıyor.
Gıda alerjisi için rehabilitasyon metotlarıyla alakalı araştırmalar devam ediyor. Net rehabilitasyonu bulunana kadar alerjiler, kaygı verici ve hem çocukların hem de yetişkinlerin gündelik hayatlarında belirleyici rol oynayan bir öğe olmayı sürdürecek.
Kaynak : https://www.bbc.com/turkce/haberler-46435785
