Depremlerde pek çok yurttaşını kaybetmiş bizim gibi toplumlar için yer sarsıntısı, en korkutucu natürel afetlerden biri. Depremin bir başka korkutucu yanı da evvelce kestirilemesi.
Makine öğrenmesi pek çok alanda kullanılan bir metot. İnsanların yapmasının çok daha uzun süreceği işlemleri yapan ve bağıntıları takip eden bu sistemler bilim insanlarının da yardımcısı.
Makine öğrenmesi, şimdi depremlerin tahminini sağlamak için kullanılmaya hazırlanıyor. Los Alamos Milli Laboratuvarlarında yapılan çalışmada, Cascadia bölgesinde yer alan fay hattının verileri incelenmiş. Sık sık sarsıntıların yaşandığı bu bölgede yapılan çalışma sayesinde bilim insanları ilk sefer depremi evvelce düşünebilecek.
Fay hattındaki kırılmaları düşünme ile ilgili kullanılan makine öğrenmesi, fay hattının derinlerindeki basıncı ve kırılganlığı ölçmenin yanında bugüne kadar gözden açan bir verinin de depremlerin habercisi olduğunu ortaya çıkardı. Çıkan neticeye göre yeraltı seslerinin takibi de depremler konusunda emare verebiliyor. Cascadia fay hattından kaydedilen seslerin, hattaki bir kırılganlığı önceden haber verdiği ve kırılganlık arttıkça seslerin yükseldiği ortaya çıktı.
Konuyla alakalı olarak iki yazı yayımlandı. Kendilerine Geoscience isimli mecmuada yer bulan yazıların altında bulunan imza atar ise laboratuvarın Yer ve Etraf Bilimleri Bölümü’nden Bertrand Rouet-Leduc Johnson ve Claudia Hulbert, Zeka ve Uzay Araştırmaları Departmanı’ndan Christopher Ren’e ait. Pennyslyvania Üniversitesi de araştırmanın destekçisi olarak gözüküyor.
Makine öğrenmesinin algoritması, evet hayır sualini sorarak ilişkili verileri derlemekte kullanıldı. Bu sayede algoritmasını geliştiren makinenin belirtileri, geçen sene yapılan bir deneyde oluşturulan yapay depremi doğru olarak düşünmeyi muvaffak olurken, sesleri izleyerek kırılmanın olacağı noktayı ve şiddetini çözümlemeyi muvaffak oldu.
Ekip, deneyin hemen peşinden belirtilerini gerçek dünyada test2 etmeye karar verdi. Test için seçilan alan ise Cascadia bölgesi oldu. Bölgenin rastgele gibi gözüken 12 senelik sismik hareket verileri üzerinde çalışan algoritma, bağıntıların keşfedilmesini sağladı. Araştırmacılar şimdi algoritmanın tahminlerini kullanarak Cascadia fay hattının hareketlerini izliyorlar. Böylelikle olası bir mega depremden evvelce haberdar olabilmeyi amaçlıyorlar.
Kaynak : https://phys.org/news/2018-12-machine-learning-detected-earthquake.html
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder